BLKNWS: Terms & Conditions
Documentaire
113 minuten
Schrijvers
Christina Sharpe
Irvin Hunt
Kahlil Joseph
Kaneza Schaal
Kristen Adele Calhoun
Madebo Fatunde
Onye Anyanwu
Saidiya Hartman
Regisseur
Kahlil Joseph
Cast
Shaunette Renée Wilson als Sarah
Kaneza Schaal als Funmilayo Akachukwu
Peter Jay Fernandez als W.E.B. Du Bois
“BLKNWS: Terms & Conditions” — het rijke, veelzijdige speelfilmdebuut van Kahlil Joseph — is een onderdompeling in Blackness.
Die onderdompeling—die ons meeneemt in een voortdurend wordingsproces dat beweegt, verschuift, samenkomt en uiteenvalt—wordt niet bereikt door een statische definitie van Blackness te geven. Ze ontstaat door Josephs compromisloze vastberadenheid om de spontaniteit die Black thought inspireert toe te passen om het medium film naar zijn eigen regels te buigen. Door een kinetisch werk te creëren dat referenties en bronnen uit zwarte literatuur, muziek, politiek en meme-cultuur samenbrengt, staat “BLKNWS: Terms & Conditions” als een seismisch intellectueel ontwaken.
“BLKNWS: Terms & Conditions” is een documentaireschaduw en gedeeltelijk autobiografisch. Er zitten meerdere geschiedenislessen in de film. Maar het is geen droge lezing. De film schudt tussen verleden en toekomst, en een tijd die altijd al bestond in de verbeelding van degenen die diep over het zwarte leven hebben nagedacht. De film begint eenvoudig genoeg met de verstrengeling van een herinnering en een droom: Joseph deelt een exemplaar van de Encyclopedia Africana, een cadeau van zijn vader. Het oorspronkelijke idee voor het boek — een geschiedenis van het zwarte bestaan — kwam van W.E.B. Du Bois, die stierf voordat hij het ook maar gedeeltelijk kon voltooien.
Met Du Bois’ oorspronkelijke bedoeling in gedachten publiceerden Henry Louis Gates en Anthony Appiah in 1999 een volledig gerealiseerde versie van dat concept. Joseph brengt ons vervolgens in enkele onderdelen van het naslagwerk, waarbij hij springt tussen pagina’s die alles documenteren van Willie Mays tot Marcus Garvey tot de Million Man March voor een krachtige montage. Zodra het lijkt alsof de film uitsluitend over de encyclopedie zal gaan, maakt Joseph een eerste onverwachte wending: we belanden in een auto waar een telefoongesprek van een verslaggever off-screen te horen is. Ze is net terug van de Trans-Atlantic Biennale, die plaatsvond op een Afro-futuristisch schip genaamd Osiris, en schrijft er een artikel over. Deze twee sequenties ontvouwen zich gedurende de eerste acht minuten en wekken de kijker met een intuïtief ritme en een ongebruikelijke visuele taal die spreekt tot Josephs gedurfde visie.
Joseph introduceerde de film op het Black Harvest Film Festival, waar hij de Visionary Award ontving, door te zeggen dat “BLKNWS: Terms & Conditions” geen film is, althans niet in de conventionele zin. Als beeldend kunstenaar en muziekvideoregisseur verwierf Joseph voor het eerst bekendheid door korte films te maken voor Flying Lotus’ Until the Quiet Comes, Kendrick Lamar’s good kid, m.A.A.d. city, en Beyoncé’s Lemonade. In 2021 had ik zelfs het geluk aanwezig te zijn op het Telluride Film Festival, waar Barry Jenkins een programma samenstelde met Josephs werk. Het bekijken van zijn films in volgorde was eigenlijk een goede voorbereiding op “BLKNWS: Terms & Conditions,” vooral omdat de korte film waarop zijn speelfilm is gebaseerd, “BLKNWS,” ook deel uitmaakte van dat programma.
Josephs bedoeling met “BLKNWS” was om het nieuwsmedium te gebruiken voor een denkbeeldige uitzending die de inherente ontmenselijking van nieuwsverslaggeving over zwart leven omzet in een viering ervan. Veel van de manier waarop hij dit visueel en sonisch bereikt, herinnert aan die dag in Telluride: het samenvoegen van ogenschijnlijk onsamenhangende muziek en beelden tot één coherente vorm.
De regisseur temt zijn ontembare materiaal door middel van de taal van muziek. “BLKNWS: Terms & Conditions” is opgedeeld in verschillende hoofdstukken of vignetten die Joseph tracks noemt. Hij nam ook een uitgebreid schrijversteam van denkers in dienst: van Saidiya Hartman tot Irvin Hunt tot Christina Sharpe — en bracht regisseurs zoals Arthur Jafa, Kaneza Schaal, Raven Jackson en Garrett Bradley binnen om sommige tracks te regisseren. Door de film als een album te beschouwen wordt hij de hoofdartiest, en zijn medewerkers worden de samenwerkende artiesten die je normaal op individuele nummers vindt. Hetzelfde geldt voor Bradford Young, die wordt gecrediteerd als de algemene DP, hoewel Jomo Fray de scènes van Jackson filmde.
Die brede reikwijdte is precies waarom ik geen poging doe om “BLKNWS: Terms & Conditions” samen te vatten. Het is een type film dat niet in enkele zinnen kan worden beschreven of gespoilered. Het bevat zeker veel logische ideeën, maar is in wezen volledig illogisch. In plaats daarvan loont het om de vele verhaallijnen te onderzoeken. Hoewel de Encyclopedia Africana Joseph aanvankelijk in staat stelt om te reflecteren op zijn Braziliaanse vader, verschuift de focus in de tweede helft naar zijn zwarte-Italiaanse moeder. Daarmee centreert hij zijn autobiografische elementen als een voorbeeld van Pan-Afrikanisme.
De eerste helft van “BLKNWS: Terms & Conditions” verwijst ook naar Du Bois’ The Philadelphia Negro: A Social Study door middel van zwart-wit-scènes in 1899 die een jonge Du Bois weergeven die twee zwarte vrouwen in een bescheiden appartement interviewt over de staat van de zwarte bevolking in de stad. Later, in scènes gefilmd door Garrett Bradley in Accra, Ghana, zien we een oudere Du Bois reflecteren op Pan-Afrikanisme en Garvey, en het leed van Amerika dat zijn paspoort introk. Naarmate de film richting de oudere Du Bois vordert, verwijst hij minder naar de encyclopedie. En hoewel je zou verwachten dat alles uiteenvalt wanneer die rode draad verloren gaat, wordt de film juist intenser dankzij Youngs tastbare camerawerk en Josephs volharding om de auteur van The Souls of Black Folk te herdenken.
Die eerbiedige toon staat ogenschijnlijk tegenover Josephs speelse ontleding van het nieuws. Toch gebruikt Joseph ook het medium om zwarte journalistiek te verheffen als een vorm van archivering. Het is geen ongeluk dat aan boord van de Osiris een journalist (Shaunette Renée Wilson) hoopt een kunstwetenschapper te interviewen (Keneza Schaal als een gefictionaliseerde versie van de echte curator Funmilayo Akachukwu), of dat Joseph de werkwijze en anonimiteit van de Ghanese journalist Anas Aremeyaw Anas benadrukt — speels verwezen via Miyazaki-geïnspireerde animatie — en onderzoekt hoe zijn zoektocht naar waarheid hem tot een soort voortvluchtige heeft gemaakt. Door deze vormen van verslaggeving te verweven met memes, YouTube-video’s, Twitter-threads en meer, laat Joseph zien hoe zwarte viraliteit, zowel in nieuws als op sociale media, de spontaniteit weerspiegelt die nodig is voor zwarte gemeenschappen om hun leven vast te leggen in een wereld die erop gericht is het te wissen.
Het is daarom veelzeggend dat Joseph gebruikmaakt van de Resonantieveld-theorie, die stelt dat een externe kracht met dezelfde frequentie het object waarop die kracht werkt versterkt. Die theorie weerspiegelt natuurlijk de geschiedenis van het zwarte bestaan, waarbij externe krachten racisme, slavenhandel en systemische onderdrukking zijn. Tegelijkertijd is het versterkte resultaat een gedeelde diaspora, geladen met poëzie, dans, muziek en de perceptie van zijn. Josephs these wordt verder versterkt door zijn keuze om de Engelse-Nigeriaanse kunstenaar Klein te vermengen met techno, met name door de geluiden van Detroit’s eerste golf artiesten zoals Juan Atkins, om zo een complex tekstuele compositie te bouwen.
Hoewel “BLKNWS: Terms & Conditions” 113 minuten duurt, voelt de film veel groter, epischer en meeromvattend. Ik heb het genoegen gehad hem drie keer te zien, en na elke kijkbeurt merkte ik nieuwe dingen op, herinnerde ik me eerder gemiste details en stelde ik me opnieuw verbeeldingen voor. Dit is een uitdagende, indrukwekkend gelaagde en alles-omvattende film die het best werkt wanneer je je er volledig door laat overspoelen. Wat op de kust achterblijft nadat de getijden van “BLKNWS: Terms & Conditions” zich terugtrekken, is cruciaal en hangt volledig af van de eigenaardigheden van de kijker — waardoor er genoeg overblijft om te herontdekken vóór de volgende noodzakelijke kijkbeurt.
