The Stringer: The Man Who Took the Photo
Documentaire
100 minuten
Regisseur
Bao Nguyen
Cast
Gary Knight als zichzelf
Een van de meest emblematische (het zou obsceen zijn om het “iconisch” te noemen) beelden die uit de Vietnamoorlog zijn voortgekomen, is een scène waarin kinderen wegrennen van de plaats van een napalmaanval — een bombardement waarbij Zuid-Vietnamese vliegtuigen per ongeluk hun eigen burgers troffen. Het meest huiveringwekkende brandpunt van de foto is een naakt jong meisje, met uitgestrekte armen, rennend en schreeuwend. Haar kleren waren uit omdat ze in brand stonden. In andere foto’s van de scène zijn de verschrikkelijke brandwonden op haar rug zichtbaar.
In “The Stringer: The Man Who Took the Photo,” een fascinerende en verontrustende documentaire geregisseerd door Bao Nguyen, worden we eraan herinnerd dat het meisje, Kim Phuc, die gruwel heeft overleefd en later een soort ambassadeur voor vrede werd. Er is beeldmateriaal waarin zij de foto — soms getiteld “The Horror of War” — presenteert aan paus Franciscus, met de man die als fotograaf van het beeld wordt gecrediteerd, Nick Ut, aan haar zijde.
De film begint met een fotograaf die zegt: “Wanneer je fotografeert met film, is er altijd een zekere mysterie… maar wat je wel weet, is wat je níet hebt genomen.” Deze uitspraak blijkt indirect belastend wanneer de film zich ontvouwt tot een eigenaardig, meerlagig verhaal.
De Britse fotograaf Gary Knight fungeert als gids voor de kijker. Via hem ontmoeten we Carl Robinson, die in 1972 foto-editor was voor Associated Press in Saigon. Hij vertelt over zijn dag, 8 juni 1972: terugkomend van een late lunch, foto’s bekijkend, en het beeld ziend dat de hele wereld zou zien — en het vervolgens afwijzend, denkend: “we kunnen echt geen naaktheid gebruiken” en in plaats daarvan kiesend voor een foto van Ut vanuit een zijhoek. Robinson wilde die foto gebruiken omdat hij “discreet” was. Hij werd echter overruled door zijn baas Horst Faas, door Robinson herinnerd als “een echte professional” met een “wereldklasse-laboratorium.”
“Maak het Nick Ut, maak het stafwerk,” zei Faas tegen hem, volgens de documentaire van Nguyen.
“Die woorden zijn de rest van mijn leven bij me gebleven… Ik worstel daarmee…” zegt Robinson. Terwijl hij samen met Knight naar de stringer zoekt die de foto daadwerkelijk nam, reflecteert hij: “Sorry is niet genoeg… maar een verontschuldiging is het beste wat ik op dit moment kan doen.”
Wat volgt is een soort detectiveverhaal met diepgaande ethische implicaties. Westerse journalisten Fiona Turner en Terri Lichstein beginnen met het gevoel: “We gaan die man nooit kunnen vinden.” Carl Robinson herinnert zich hevige tegenstand van Pulitzerprijswinnende Vietnamjournalist Peter Arnett, die hem bijna bedreigde zijn reputatie te vernietigen.
Ondertussen werd Nick Ut een ster en het onderwerp van een documentaire uit 2021 getiteld “From Hell to Hollywood.” Hij wordt geprezen als een echte held; hij is de man die Kim Phuc naar een ziekenhuis bracht waar ze voor haar verwondingen werd behandeld. De kijker huivert terwijl de film het verhaal als een ui afpelt. Is het allemaal een mythe? En wat is het echte verhaal van de foto?
“Er is een hele kant van dit verhaal die niet wordt vastgelegd… en dat is de persoon die de foto nam? En vanaf de dag dat hij die foto nam, uit de realiteit werd verwijderd?” vraagt Robinson’s collega Tom Fox. Het uiteindelijke onthullen is ontroerend, en ik zal het hier niet verklappen. Maar wat het meest krachtig overkomt in deze film, is het feit dat wat bijna een halve eeuw geleden gebeurde nog steeds een zware last vormt — voor de mensen van Vietnam.
En voor veel Amerikanen.
